چەمەیل ژهرینەو بوینە.. میسان قوربانی پیسبوین و داوەزیان ئاوە

شفەق نيوز/ خەڵک پارێزگای میسان، لە باشوور عراق، تویش بڕیگ رخداری تیەن، هەرلە هشکەوبوین گوڵەمە ئاویەیل (ئەهوار) تا رەسێدە بیرە نەفتیەیل و پیسبوین ئەو ئاوە کە وە ئەرا ئاویاری خاسە، نەیش ئەرا وەکارهاوردن ئایەم.

هەرچەن وەزارەت سەرچەوەیل ئاو وەی دویاییە ئاویگ زیاتر مەرەقەز کرد، وەلێ وەقسەی ئاگادارەیل تەنیا چارەسەریگ وەختانەس، و گیچەڵ هشکەساڵی و پیسبوین هێمان مەنیەسەی.

چەمەیل پیس 

لەی باوەتە مونتەزەر سەید نوور، سڵاکار کەسەی خزمەتگوزارییەیل گشتی لە ئەنجومەن پارێزگای میسان ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: وەگشتی ئاوەگە لەی ماوەی دواییە فرە گەنە، لەوەر کەمی مەرەقەزکردن لە چەم دیجلە کە وە پارێزگای میسانەو رەد بوود، و فرەیی چشتە پیسکەرەیل لە ئاوەڕۆی تەندروسی وەبی چارەکردن کە خریەێدە ناو چەمەگە، وەگەرد ئاو جووە شوورەیل کشتوکاڵی، کە پەیین هاناوی، و ئایۆن پیسکەر ناو ئاوەگە زیای کەێد، بیجگە خەرجکردن ئاو کوڵەمەیل ماسی کە شووری و جیماگەی لەوەڕ خانانی کە پیسبوین ئاوەگە بەرزەو کەێد، و ریژەی جویرەیلیگ لە خەوزاخە.

لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وتیش: شەش جویر خەوزاخە لەناو چەم دیجلە دیاری کریا، لەناویان خەوزاخەی سەوز کەوەوبویە کە ژەهر خەێدە ناو ئاو، بیجگە خەوزاخەی مەچیری کە فیلتەر پاکەوکردن ئاو ناو ماڵەیل وسنێد.

وتیش: ریژەی ئەو چشتە هشکەیلە کە لەناو ئاو تاویەنەو، کە وە TDS ناسیانە، فرە بەرزە، وەتایبەت لەناو پەلەیل چەمەگە، کە بەرزترینی رەسیە  4000 ملگم/ لیتر لەناو چەم مشەرەح، و ئەو چەمەیل لە 2500 ملگم/ لیتر کەمتر نەوین، جویر ناحیەی سەلام و قەزای مەیموونە، لە وەختیگ ریژەی سروشتی بایەسە بە بەرزترین ئاستی کەمتر لە 1000 ملگم/لیتر بوود.

سەید نوور دیاری کرد کە ئامارەیل دەزگای ناوەندی نشان دان کە ریژەی شکست تاقیکردن، و بڕە ئاوەیل چارەسەری راسگانی لەناویان دەرنەکەفت، چماێ هەر هویچیگ نەکریاس، چماێ لە چەمەگەو ئەرا ماڵەیل کلکریاس.

وتیش: ئەو ئاوە کە ئەرا ماڵەیل چوود، لە ئاست دیاریکریای خوەی رەد کردیە، کە دی ئەرا نووشین خاس نییە، و لەو ئاوایەیلە کە کەفتنەسە دویادویای پەل چەمەیل، ئەرا ئاویارییش و نووشین ئاژەڵیش خاس نییە، دویای بەرزەوبوین ئاست شووریی ئەرا زیاتر لە 4 الاف ملگم/ لیتر، ئەراوە مەردم ناچار بوین ئاو RO ئەرا ئاژەڵەیلیان بسینن.

نوور وتیش: وەرپرسایەتی پیسبوین ئاو هاوبەش ناوەین حکومەت و مەردم، وەتایبەت کشاوە و خاوەن گوڵەمەیل ماسی، بیجگە بەشیگ لە دامودەزگایل حکومەت، کە لە گشت خەسەخانەیل پارێزگای میسان چارەکردن ئەرا ئاو ئاوەڕۆیی نییە، و ئی ئاوەیل خەسەخانەیل پیسە ئەرا ناو چەمەیل چوود.

 وتیش؛ مەرەقەزکردن ئاوەگە لەی دویاییە، کە هیشت ئاست ئاو لە چەم دیجلە بەرزەو بوود، کریا تا زوان شووریەگە وەرەو شەتلعەرەب لە پارێزگای بەسرە تەکان بەێد، نەک تا پیسبوین لە پارێزگای میسان خاسەو بکەێد، و تەنیا لە چەم سەرەکی بەرزەو بوی، و بڕەیل کەمیگ لەلی وەرەو پەل چەمەیل و ئەهوار چگ، و ئەو جووەیل هێمان زیان لە بەرزبوین پیسبوین و خوەیان دوینن، وەتایبەت لە قەزای مەیموون و سەلام.

دیاری کرد کە 8 وێستگەی ئاوەڕۆی لە گشت پارێزگاگە هەس، 5 لەلییان ئاویان وەرەو چەمەیل وەبی چارەکردن کلکەن، و تا ئیسە چارەسەرییگ ئاشکرا لەلایەن حکومەت پارێزگاگە نییە، و دیاری کرد کە بەغداد گەورەترین پیسکەرە ئەرا ئاو دیجلە، کە نزیکەی  700 هەزار میتر شەشپاڵوو لە ئاوەڕۆی خەێدە ناو چەمەگە، و هەمیش لە ناحیەی شێخ سەعد لە پارێزگای واست بڕیگ ترەک زاێدە ناوی، وەلێ لە گشتی رخدارتر ئەوەسە کە لە خەسەخانەیل بەغداد و واست و میسان چنە ناوی.

شووریەگە درویژەو بوود

لەلای خوەییش، ئەحمەد ساڵح نعمە پسپۆڕ ژینگە، لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: یە تەنیا چوار رووژە وەزارەت سەرچەوەیل ئاو بڕەیل کەورەیگ لە بەنداو کووت وەرەو بەسرە کلکردیە کە وەناو میسانەو رەد بوود، ئەرا نواگیریکردن شووریەگە، و پڕەوکردن ئەو کەمیە لە ئاوڕ و تا کە رووژ وەردەوامە.

 نعمه وتیش: ئی کارە وەختانەس، و چارەکردن راسگانی خوەی رەسین وەی قەیران ئاویەسە، وە رێککەفتن زویوەزوی وەرد تورکیا، وتیش: ئەو کەمی تیژە لە ئاو هیشت شووری بەرزەو بوود، لە ئەنجام وەشانن جیماگەیل ئاوەڕۆی وەزارەت شارەوانی وەناو ئاوەگە.

دیاری کرد کە ئەمار ستراتیژیمان فرە گەنە، و بەش تاوسان نیەکەێد مەگەر تەنیا ئەرا کشتوکاڵی، و لە سای قەیران ئاو یەکەم چشت ژینگە و ئەهوار کەریەنە قوربانی.

 پارێزگای میسان یەکیگە لە پارێزگایل باشوورە نە پشت وە کشتوکاڵی و ئیوەتکردن ماسی و ئاژەڵ بەسێد جویر سەرچەوەیگ سەرەکی ئەرا ژیان، و قەیران ئاو  کاریگەری گەورەیگ لەبان ژیان مەردمی و لەبان ئابووری پارێزگاگە وەگشتی دروس کردیە.

لەی باوەتە، هاوڵاتی میسان، مەهدی ساعدی ئویشێد: ئەو ئاوە کە ئەرا ماڵەیل ئیمە رەسێد، نە ئەرا نووشین و نەیش ئەرا سناو گونجێد، و گیچەڵەیل تەندروسی فرەیگ دروس کرد، لەلییان رزیان موی و بڵاوبوین بیماریەیلر ئەراوە خەڵک شار عمارە لەجیای ئەوە ئاو  RO سینن.

مەردم پشت وە ئاو RO بەسن

وتیش: لەوەر کەمئاوی، ماشینەیل فرووشتن ئاو لە گشت پارێزگای میسان بڵاو بوین، و لە قەزا و ناحیەیل پارێزگاگە رووژ وە رووژ گەنترەو بوود.

 باسم کەریم خەڵک ناوچەی عەزیز وت: لەبان ئەو مەرەقەزکردن ئاوە کە لەی دویاییە لە چەمەیل پارێزگاگە بوی، وەلێ گیچەڵ پیسبوین هیمان مەنیەر و لە بەشیگ لە چەمەیل ئاوەگە هاتیەسە کەنار و ئەو گەناڵخەیلە وەرد خوەی ماڵیە.

 لەلای خوەییش، مامووستای پیسبوین ژینگە لە کولێژ زانستەیل لە زانکۆی میسان، دکتۆر ساڵح حەسەن جەزاع وت: سوودیگ لە مەرەقەزکردن ئاوەگە نییە، چوینکە پیسبوینی سووکەو کەێد وەلێ وە تەواوی پاکیەو نیەکەێد، تا سەرچەوەیل پیسبوین وەردەوامن.

 لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وتیش: چارەگە وە وسانن تەکان چشتەیل پیسکەرە لە کارخانە و خەسەخانەیل و ئاوە ماڵەیل و هووشاوەی ئاو ئاویاری، یا چارەکردنیان وەرجە کلکردن ئەرا چەمەیل.